सिटी डेभलपमेन्ट बैंकबाट बैंकिङ करियर सुरु गरेका हरि प्रसाद अर्याल मेगा, सानिमा बैंक हुँदै एक महिना अघिमात्रै सिटिजन्स बैंकको गण्डकी प्रदेश प्रमुखको भुमिकामा पुगेका छन् । २०६६ सालबाट बैंकिङ क्षेत्रमा प्रवेश गरेका अर्याल सिटिजन्स बैंकमा प्रदेश प्रमुखको भुमिकामा पदस्थापन हुनुअघि सानिमा बैंकको पोखरा न्यूरोड शाखामा ब्रान्च म्यानेजरको रुपमा कार्यरत थिए । पोखराको माटो चिनेका र व्यवसायिक वातावरण राम्रोसँग बुझेका अर्यालले मार्केटिङमा एमबीए गरेका छन् । सिटिजन्स बैंकको संस्कृतिलाई अगाल्दै लोन रिकभरी र बिजनेश ग्रोथमा बैंकलाई अब्बल बनाउने उनको प्रतिवद्धता छ । लगानीका हिसावले गण्डकीका हरेक क्षेत्रमा सम्भावन देख्ने उनै प्रदेश प्रमुख अर्यालसँग हाम्रोअर्थ डटकमले गरेको कुराकानीको सारः
गण्डकी प्रदेशमा सिटिजन्स बैंकको उपस्थिति कस्तो छ ?
पर्यटकीय क्षेत्र गण्डकी प्रदेशमा सिटिजन्स बैंकको १३ वटा ब्रान्च (शाखा) सञ्चालनमा छन् । उक्त शाखामा ७४ जना कर्मचारीहरूले सेवा दिइरहेका छन् । लमजुङको राइनास नगरपालिकामा बैंकले एक्टेशन काउण्टरमार्फत सेवा दिइरहेको छ । हामीले मनाङको चामे, बाग्लुङको बेनीलगायतका विकट हिमाली जिल्लादेखि तराईको नवलपरासी गाउँ गाउँमा गएर सेवा दिइरहेका छौं । मनाङको चामे आफैमा विकट ठाउँ हो । यहाँ पनि हाम्रो सेवा अन्य ठाउँको जस्तै चुस्त र छिटो छरितो सेवा दिइरहेका छौं ।
गाउँपालिकामा पनि हाम्रो बैंकको उपस्थिति राम्रो छ । पोखरामा मात्रै सिटिजन्स बैंकको ३ वटा शाखा सञ्चालनमा छन् । गण्डकी प्रदेशमा १० ठाउँमा एटीएम मेशिन जडान गरिएको छ । यस हिसावले यस प्रदेशमा बैंकको उपस्थिति राम्रो नै भएको मान्नु पर्छ । भोलिका दिनमा दुई वटा ब्रान्च थप्ने योजना बैंकले बनाएको छ । अहिलेसम्म कहाँ कहाँ थप्ने भनेर स्थान क्लियर भइसकेको छैन ।
यहाँको कुल बचत साढे ४ अर्ब रुपैयाँको हाराहारीमा छ । हामीले पौने ४ अर्ब लोन प्रवाह गरेका छौं । समग्रमा गण्डकी प्रदेशको प्रर्फमेन्स एकदमै राम्रो देखिन्छ ।
बैंकले कसरी काम अगाडी बढाइरहेको छ ?
म सिटिजन्स बैकमा आएको एक महिना भयो । पौष मसान्त आएकोले पुरानो लोनहरू उठाउने प्रयास गरिरहेका छौं । बजारमा महँगी र आर्थिक मन्दीको प्रभाव छ । अहिले सबैतिर अप्ठयारो परेको अवस्था छ । त्यस कारण पनि बजारलाई मध्यनजर गरेर कसरी ग्राहकहरूलाई सहज र सुविधाजनक हिसावले सेवा दिन सकिन्छ भनेर हामी लागिरहेका छौं । अहिलेको हाम्रो प्राथमिकता भनेको लोन रिकभरी र बिजनेश ग्रोथ गर्नुनै हो ।
पोखरा एक पर्यटकीय नगरीे, अहिले पर्यटकहरू आउने क्रम बढ्दो छ, पर्यटक बढ्नु भनेको आर्थिक चहलपहल बढनु हो, बैंकमा यस्को कस्तो असर परेको देखिन्छ त ?
पर्यटकीय नगरी भएकोले गण्डकी प्रदेश बिजनेशका हिसाबले पनि राम्रो मानिन्छ । हाम्रो उपस्थिति र एउटा संस्कार भित्र बसेर प्रदान गर्ने सेवाका कारण बैंकको प्रर्फमेन्स उत्कृष्ट भएको मान्नुपर्छ । अन्य बैंकको तुलनामा हाम्रो बैंकले दिने वित्तीय सेवा सन्तोषजनक भएको आम ग्राहकले बुझाइ छ । हामीले दिएको बैंकिङ सेवाको प्रतिक्रिया राम्रो आएको छ ।
पोखरा पर्यटकीय क्षेत्र भएकोले पर्यटकको चलहपहलसँगै अर्थतन्त्र चलायमान बनाउन अन्य ठाउँको भन्दा केहि सहज भएको छ । अर्थतन्त्रका साथै बैंकिङ क्षेत्रमा पनि यसको प्रभाव स्पष्ट देखिन्छ । पोखरामा धेरै इन्डियन पर्यटक आउने भएकाले उनीहरूले गर्ने खर्च पनि राम्रो नै भएको हामीले पाएका छौं ।
पोखरा विदेशी पर्यटकका साथै आन्तरिक पर्यटकको मुख्य केन्द्र विन्दु हो । यो हिसाबले यहाँका उत्पादनले पनि सहज बजार पाएका छन् । उद्यमी व्यवसायीको व्यवसाय फस्टाउँदो अवस्था छ । ६/७ महिनाको तुलनामा बजार केहि चलायमान भएको छ । एक हिसावले भन्दा पोखरा सम्भावना नै सम्भावनाले भरिएको ठाउँ हो । यहाँ आशा गर्न सक्ने प्रशस्तै ठाउँ छ ।अहिले पोखरामा पर्यटकहरू बढी आउने सिजन हो । बजारमा चहलपहल बढेको छ, व्यापार, व्यवसाय गर्न केहि सहज भएको महशुस (फिलिङ) गर्न थालिएको छ ।
विशेष गरी गण्डकी प्रदेशमा कुन कुन क्षेत्रबाट कर्जाको माग बढी आउँछ ?
यहाँ एक/दुईवटा बाहेक ठूलो लोन हुँदैन् । रिटेल बेस लोन हुन्छ, जस्तो घर बनाउने, व्यापार गर्ने लगायतको लोनको पनि डिमान्ड आउने गरेको छ । बैंकले पोखरामा महिला उद्यमीहरूलाई प्राथमिकता राखेर बिना धितो लोन दिइरहेको थियो ।
बैंकले महिला उद्यमीहरूलाई विशेष प्राथमिकतामा राखेर कर्जा प्रवाह गरिहेको छ । अन्य कर्जाका लागि पनि बैंकले उत्तिकै चासो देखाएर सहजीकरण गरिहरेको छ बैंकले एग्रो लोनलाई पनि प्राथामिकता (फोकस ) मा राखेको छ । अब चाँडै यस क्षेत्रमा ८/१० करोडसम्मको लोन पनि उपलब्ध गराउने विषयमा बैंकमा छलफल भइरहेको छ ।
यहाँ गर्न सकिने धेरै क्षेत्र छन् । यसको भविष्य पनि राम्रो छ । पोखरा पर्यटकीय क्षेत्र भएकोले यहाँ होटल व्यवसाय गर्नको लागि लोन लिन आउने धेरै छन् । २०७२ को भूकम्प र कोभिड–१९ को माहामारीले गर्दा पहिलाको जस्तो लोनको माग धरै आएको छैन् ।
पोखरामा ६० हजार पर्यटकहरू बस्ने कोठाहरू छन् । त्यसमध्ये २० हजार कोठा दैनिक प्रयोग हुन्छ । कास्कीमा होटलका ४० हजार कोठामा अहिले पनि पर्यटकहरू आएर बस्ने गर्छन् ।
संस्थागत सामाजिक उत्तरदायित्व अन्तर्गत कस्ता कस्ता कार्यक्रमहरू गरिरहनु भएको छ ?
बैंकले संस्थागत सामाजिक उत्तरदायित्वअन्तर्गत समाजमा सकारात्मक प्रभाव पार्ने कामहरू गर्दै आएको छ । अमरापुरी ब्रान्चले लक्ष्मी माध्यमिक विद्यालयमा वित्तीय साक्षरता कार्यक्रम सञ्चालन गरेको छ भने भोटेओडार शाखाले भविष्य निर्माण माध्यमिक विद्यालयका विद्यार्थीहरूलाई शैक्षिक तथा खेलकुदका सामग्री वितरण गरेका छ । साथै, प्रहरीलाई मल्टि ड्रग टेष्ट किट निःशुल्क प्रदान गरेको छ ।
नवलपुरको धारा पानी अवस्थित विद्यालयका विद्यार्थी र अविभावकसँग वित्तीय साक्षरता सम्बन्धी छलफल कार्यक्रम गयौं । विद्यार्थी भर्ना गर्न पनि हाम्रो बैंकले सहयोग गरेका छ । बैंकले धर्मपानी शाखाबाट सिमान्तृकत विद्यार्थीलाई शैक्षिक सामग्री र छात्रवृत्ति पनि प्रदान गरेको छ । बेनी ब्रान्चबाट हेल्थ क्याम्प सञ्चालन गरेको छ भने कोल्हुवा शाखाले वित्तीय साक्षरता सम्बन्धी कार्यक्रम र खानेपानीको सुधारको लागि नगद सहयोग गरेको छ ।
पोखराको हस्पिटल चोक ब्रान्चले सिर्जन विकास केन्द्रलाई खेलकुदमा सुधार गर्नको लागि खेलकुद सामग्री सहयोग गरेको छ । कावासोती ब्रान्चले वृक्षारोपन गर्नुका साथै पछाडी परेका महिलालाई वित्तीय साक्षरता सम्बन्धी ज्ञान प्रदान गरेको छ ।
साथै हामीले गण्डकी प्रदेशमा अवस्थित बिन्दबासीनी, भद्रकाली, मौलाकालीका र नवलपरासीमा दशैका बेला पूजा गर्ने गरेका छौं । कन्ट्याक्टरहरूसँग मिलेर डोनेसन पनि गरेका थिर्यौ । प्राय बैंकका सबै ब्रान्चहरूले स्थानीय तहसँग मिलेर स्थान विशेषको आवश्यता अनुसार काम गरिरहेको छ ।
बैंक धर्म र संस्कृतिदेखि हरेक कुरामा अगाडी छ भन्न खोज्नु भएको हो ?
हो, हामीले धर्म र संस्कृतिलाई जर्गेना गर्ने गरी पूजा आजदेखि पछाडी परेका महिला तथा अन्य समुदाय, आर्थिक अवस्था कमजोेर भएका विद्यार्थी, अस्पतालमा उपचार गर्न नसकेका विमारीलाई सहयोग गरिरहेका छौं । बिजनेशको कुरा त छँदैछ ।
ओभरलमा अहिले बैंकहरूको एनपीएल दुई अंकको नजिक छ भन्छन् नि, कस्तो छ लोनको रिकभरी ?
बैंकहरूले यस्तो डाटा तलमाथि गर्न मिल्दैन राष्ट्र बैंकले दिएको निर्देशन अनुसार हामीले रिकभर गरेका छौं। ग्राहकहरूलाई राहत दिएका छौं । त्यो दिइएको राहतलाई पनि एमपीएलमा हाल्ने हो भने तपाईले भनेको जस्तो दुई अंकको नजिक पुग्ला, नत्र पुग्दैन । त्यो हिसाबले हेर्दा लोन थप्न मिल्दैन् । गत वर्षमा हाम्रो रिकभरी धेरैनै थियो । यो वर्ष अझ सुधारका संकेतहरू देखिएको छ, सबैतिर राम्रो हुँदै गएकोले राम्रो हुर्ने अपेक्षा गरेको छु ।
सिटिजन्स बैंकले दिइएको सेवा सुविधामा ग्राहकहरूको प्रतिक्रिया कस्तो छ ?
बैंकले दिएको सेवा सुविधाबाट यहाँका ग्राहकहरूबाट कुनै पनि नराम्रोको गुनासो आएको छैन् । ग्राहकहरू छिटो र झन्झटरहित सेवा चाहन्छन् । हामीले दिने भनेकै सर्भिस हो, सर्भिसमा कुनै कम्प्रमाइज गर्दैनौं । सिटिजन्स बैंकप्रति ग्राहकहरूको नकारात्मक प्रतिक्रिया अहिलेसम्म आएको छैन र हामी त्यो आउन पनि दिँदैनौ । हामीले ग्राहकप्रति प्रतिवद्ध भएर राम्रो गरिहरेका छौं । अझै राम्रो गर्नु पर्छ भन्ने सोच र योजना हाम्रो छ । सिटिजन्स बैंकको आफ्नै ग्राहकमैत्री संस्कार छ ।
सिटिजन्स बैंक एउटा संस्कारमा हुर्किएको बैंक हो । त्यहि संस्कारलाई आत्मसाथ गर्दै अर्थात त्यसैलाई आफ्नो पहिचान बनाएर बैंक अगाडी बढीरहेको छ । त्यसो भन्दैमा कहिले समस्या नआउने भने होइन । समस्या आएका बेला ग्राहकहरूलाई सन्तुष्ट पारेर पठाएका छौं ।
राजधानीका ग्राहकले पाउने सेवा सुविधा र गण्डकीे प्रदेशका ग्राहकले पाउने सेवामा केहि भिन्नता छ ?
कुनै भिन्नता छैन्, काठमाडौंको शाखामा जाने ग्राहकले जे जस्तो सुविधा पाउँछन्, गण्डकी प्रदेश कुनै गाउँमा ग्राहकले मात्रै होइन देशभरका जुनसुकै शाखामा गएर सेवा लिएपनि ग्राहकले पाउने सुविधा एउटै हो । कुनै फरक छैन् । अझ काठमाडौंमा भन्दा बाहिर छोटो समयमा सुविधा लिन सकिन्छ ।
पोखरामा व्यापार व्यवसाय गर्न कतिको सहज छ ?
पोखरामा व्यापार व्यवसाय गर्न सहज भएपनि रिटेल मात्र लगानी गरेर टिक्न सकिदैन । त्यसकारण पनि अवस्था हेरेर पुष मसान्त पछाडी अलि फरक ढंगले काम गर्ने योजना बनाएका छौं । अबका दिनमा बैंकले रिटेल लोनका साथै ठूला ठूला रिर्सोट, ठूला एग्रिकल्चर फर्म, ठूला ठूला ह्याटरी, सप्लार्यर तथा निर्माण क्षेत्रमा पनि लगानी गर्ने योजना बनाएको छ । कावासोतीमा एग्रिकल्चरमा करिब ६०/७० करोडको लगानी गर्ने विषयमा छलफल भइरहेको छ । अहिले बजारमा थोरै सहज भएको हुँदा हामी एग्रेसिभ रुपमा अगाडी बढने योजनामा छौं ।
अहिले तपाईहरूको चुनौती भनेको के हो ?
अहिले हाम्रो मुख्य चुनौती भनेको म्यानपावर टिकाउनु हो । अन्य क्षेत्रमा जस्तै बैकिङ क्षेत्रका कर्मचारीहरू पनि विदेशीने क्रम बढ्दो छ । प्राय बैकिङ क्षेत्रमा काम गर्ने कर्मचारीहरू बाहिरी देशमा जान थालेका छन् ।
एक्सपेरिएन्स कर्मचारीहरू जागीर छाडने युके, अष्ट्रेलिया र क्यानडा जान थालेका छन् । त्यो ठाउँमा नयाँ कर्मचारीलाई काम सिकाउन ७/८ महिना लाग्छ । यसरी कर्मचारीहरूले बैंक छाडन थाले पछि बैंकिङ क्षेत्रमा पनि कर्मचारीको समस्या देखिएको छ । एक महिनाको अन्तरालमा ३ जना अफिसर लेभलको कर्मचारी विदेश उडिसकेका छन् ।
तपाई सिटिजन्स बैंकमा आउनु भएको कति समय भयो ?
मैले सिटिजन्स बैंकमा काम गर्न थालेको एक महिना भयो । यो भन्दा अगाडी सानिमा बैंकमा थिए । म अन्य क्षेत्रबाट आएको भए बैंकको नियम बुझनलाई समय लाग्थ्यो । ६/७ महिना त्यसैमा बित्थ्यो होला । पोखरा बेसमै काम गरेकोले मलाई यहाँको माटो, उद्यम व्यवसाय बुझ्न गाह्रो भएन । पहिला पनि यहि बेसमा काम गरेको भएर मलाई यहाँ काम गर्न कुनै समस्या परेको छैन ।
