काठमाडौं । बैंकिङ प्रणाली लगानी योग्य पूँजी (तरलता) अभाव देखिन थालेसँगै नेपाल राष्ट्र बैंकले आज (बिहीबार) ३० अर्ब रुपैयाँ बराबरको रिपो जारी गर्ने भएको छ । राष्ट्र बैंकले भदौ ३१ गते मात्र २० अर्ब रुपैयाँ बराबरको रिपो जारी गरेको थियो । उक्त रिपो जारी गरेको एक साता नपुग्दै राष्ट्र बैंकले बिहीबार एक साता अवधिको रिपो जारी गर्न लागेको हो ।
पछिल्लो समयमा बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुसंग कर्जा लगानी योग्य रकम करिब २ खर्ब रुपैयाँ बराबरको भएपछि दैनिक तरलता व्यवस्थापनका लागि समस्या देखिएको हो । चालु आर्थिक वर्ष शुरु भएपछि मात्र सरकारले करिब ७० अर्ब रुपौयाँ भन्दा धेरै पैसा कर स्वरुप लगेर ढुकुटीमा राखेको हुनाले बैंकिङ प्रणालीमा समस्या जटिल बन्दै गएको हो । सरकारले कर स्वरुप उठाएको पैसा खर्च नगरी राखेपछि वित्तीय प्रणालीमा तरलता अभाव बढेको तथा ब्याजदरमा वृद्धि भएको हो ।
बैंक वित्तीय संस्थाले निक्षेप आकर्षित गर्नका लागि ब्याजदर बढाएको भएपनि तरलता समस्यामा भने कुनै सुधार आउन सकेको छैन् । बैंक तथा वित्त संस्थाले निक्षेपको ब्याजदर दोहोरो अंकमा पुर्याउँदा पनि तरलताको समस्या झनै जटील बन्दै गएको हो ।
बैंक वित्तीय संस्थाहरुमा नयाँ निक्षेप नथपिएपछि तरलता व्यवस्थापनका लागि राष्ट्र बैंकले विविध मौद्रिक उपकरणहरु जारी गर्दे आएको छ । बुधबार मात्र नेपाल राष्ट्र बैंकले बैंक÷वित्तीय संस्थालाई १० पटक गरेर १४ अर्ब ४९ करोड रुपैयाँ बरावरको स्थायी तरलता सुविधा प्रदान गरेको छ ।
त्यसैगरी केन्द्रीय बैंकबाट बैंक तथा वित्तीय संस्थाले बुधबार मात्र १ अर्ब ११ करोड रुपैयाँ बरावरको ओभरनाइट रिपो सुविधा उपभोग गरेका छन् ।
