१ खर्ब खराब कर्जा पुग्दा बैंकहरूले छुट्याए इम्पेरिमेन्ट चार्ज वापत करिब साढे १६ अर्ब

काठमाडौं । चालु आर्थिक वर्षको पहिलो ६ महिनामा बैंकहरूले खराब कर्जा बढ्दा इम्पेरिमेन्ट चार्ज ह्वात्तै बढेको छ । बैंकहरूको खराब कर्जा औसतमै २.३५ प्रतिशत पुग्दा बैंकहरूको अपेक्षित जोखिम सिद्धान्त अनुरुप छुट्याउने रकम ‘इम्पेरिमेन्ट जार्च’ बढेको हो ।

गत आर्थिक वर्षमा बैंकहरू पहिलो ६ महिनामा बैंकहरूले यस्तो जोखिम वापत ३ अर्ब ९० करोड ९४ लाख रुपैयाँ छ्ट््याएका थिए भने चालुु अवाको यो अवधिमा बैंकहरूको इम्पेरिमेन्ट चार्ज बढेर १६ अर्ब ३७ करोड ४८ लाख रुपैयाँ पुगेको छ ।

चालु आर्थिक वर्षमा वाणिज्य बैंकहरू अपेक्षित जोखिम सिद्धान्त अनुरुप इम्पेरिमेन्ट जार्च शीर्षकमा १६ अर्ब ३७ करोड ४८ लाख रुपैयाँ छुट्याएका छन् । बैंकहरूले चालु आर्थिक वर्षको पहिलो ६ महिनामा इम्पेरिमेन्ट चार्जका लागि छुट्याएको रकम गत आर्थिक वर्षको सोही अवधिको तुलनामा १२ अर्ब ४६ करोड ५३ लाख रुपैया ९०करोड ९४लाख रुपैयाँ इम्पेरिमेन्ट चार्जको लागि छुट्याएका थिए ।

चालु आर्थिक वर्षको पहिलो ६ महिनाको वित्तीय विवरण प्रकाशित गरेका २२ बैंकमध्ये सरकारी स्वामित्वको राष्ट्रिय वाणिज्य बैंक, एभरेष्ट बैंकको मात्रै इम्पेरिमेन्ट चार्ज घटेको छ भने अन्य सबै बैैंकको इम्पेरिमेन्ट चार्ज बढेको छ ।
यो अवधिमा ५ बैंकको इम्पेरिमेन्ट चार्ज अर्बभन्दा माथि छ भने कृषि विकास बैंकको इम्पेरिमेनट चार्ज बढेर २ अर्ब १७ करोड रुपैयाँ पुगेको छ । अन्य १३ बैंकको करोडमा सीमित रहेको छ ।

बैंकहरूको खराब कर्जा बढ्दा इम्पेरिमेन्ट चार्ज बढेको बैंकर भुवन दाहालले बताए । ‘ बजारमा १ वर्षदेखि लगानी योग्य पुँजीको अभाव छ, सो कारणले कर्जाको ब्याजदर बढ्यो,’ उनले भने ‘ आर्थिक गतिविधि सुस्त हुँदा कर्जा लिएका ऋणीले बैंकको ब्याज तिर्न सकेनन् र त्यसले बैंकको इम्पेरिमेन्ट चार्ज बढायो ।’ बैंकहरूले केही गरी कर्जाको ‘राइट टप’ गर्न पर्यो अवस्था आयो भनी खराब कर्जाको आधारमा यस्तो रकम छुट्याउनु पर्ने हुन्छ । सोहि अनुरुप बैंकहरूले इम्पेरिमेनट चार्ज छुट्याएका हुन् ।

अपेक्षित जोखिमको सिद्धान्त अनुसार बैंकहरूले अपेक्षित नोक्सानको गणना गरेर त्यसबापतको रकम इम्पेरिमेन्ट लस शीर्षकमा जगेडा राख्नुपर्छ भन्ने अवधारणा छ । यो विषयमा बैंकहरूले सहुलियत खोजेका थिए । एउटा अहिले व्यवस्था भएको ‘अपेक्षित सिद्धान्त’ र अर्को ‘अपेक्षित जोखिम सिद्धान्त’ ।

अपेक्षित जोखिम सिद्धान्त अनुसार बैंकहरूले नोक्सानीको गणना गरेर त्यस वापतको चार्ज राख्नु पर्ने हुन्छ । सोही कर्जा नोक्सानीलाई व्यहोर्नको लागि बैंकहरूले यति धेरै रकम राख्नु परेको हो । कोभिडका कारण बैंकहरूले प्रवाह गरेका धेरै कर्जा ऋणीले तिर्न नसकेको अवस्थामा पुगेका छ । सो कारण बैंकहरूले यस्तो कर्जा वापतको नोक्सानी व्यहोर्न सो रकम छुट्याएका हुन् ।

चालु आर्थिक वर्षको पहिलो ६ महिनामा वाणिज्य बैंकहरूले ४२ खर्ब ७१ अर्ब २२ करोड २६ लाख रुपैयाँ कर्जा प्रवाह गरेका छन् । सो कर्जामध्ये कुनै बैंकको खराब कर्जा साढे ४ प्रतिशतभन्दामाथि छ भने कुनैले आधा (०.५प्रतिशत)भन्दा कम छ ।

औसतमा बैंकको एनपीएल २.३५ प्रतिशत अर्थात कुल कर्जामध्ये १ खबै १ अर्ब ६५ करोड रुपैयाँ रहेको छ । गत आर्थिक वर्षको पुससम्म २२ वाणिज्य बैंकको खराब कर्जा ४५ अर्ब ८२ करोड अर्थात कुल कर्जाको १.११ प्रतिशत थियो । १ वर्षको यो अवधिमा बैंकहरूले गरेको कर्जा प्रवाह ४१ खर्ब २८ अर्बबाट बढेर ४२ खर्ब ७१ अर्ब रुपैयाँ पुगेको छ ।

राष्ट्र बैंकले जारी गरेको चालु पुँजी कर्जासम्बन्धी नीतिले पनि खराब कर्जा बढाउनमा भूमिका खेलेको दाहालले बताए । ‘ बैंकहरूले इम्पेरिमेन्ट चार्ज बढाउनु पर्ने अवस्था सिर्जना हुनुको प्रमुख कारण भनेको आर्थिक गतिविधिमा आएको सुस्तता र ब्याजदर वृद्धि नै हो,’ उनले भने ।

एकातिर अर्थतन्त्रलाई चलायमान बनाउने केहि भुमिका खेल्ने सेयर बजार बढ्न सकेको छैन भने अर्कोतर्फ राष्ट्र बैंकले कोभिडको बेलामा लिएको खुकुलो नीति र आक्रामक कर्जा विस्तारको कारणले बैंकहरूको एनपीएल बढ्दा इम्पेरिमेन्ट चार्जबाट बढी रकम छुट्याउनु परेको हो ।

चालु आवको पहिलो ६ महिनामा ग्लोबल आईएमई बैंकले १ अर्ब १२ करोड रुपैयाँ इम्पेरिमेन्ट चार्ज छुट्याएको छ । गत आर्थिक वर्षको सोही अवधिमा बैंकले यस्तो चार्ज बापत १ अर्ब ४ करोड रुपैयाँ छुट्याएको थियो । गत आर्थिक वर्षसम्म ३२ करोड रुपैयाँमात्रै रहेको कुमारी बैंकको इम्पेरिमेन्ट चार्ज पनि यो वर्ष बढेर १ अर्ब ४३ करोड रुपैयाँ पुगेको छ । एनसीसी बैंक पनि सोही बैंकमा मर्ज भएर गएका कारणले दुई बैंकको खराब कर्जा पनि एकै ठाउँमा समाहित हुँदा बैंकको यस्तो शुल्क वापत छुट्याउने रकम बढ्न गएको हो ।

नबिल बैंकको इम्पेरिमेन्ट चार्ज पनि बढेर १ अर्ब ८८ करोड ७५ लाख रुपैयाँ पुगेको छ । गत आवसम्म बैंकको यतो चार्ज वापत ४० करोड १७ लाख रुपैयाँमात्रै छुट्याएको थियो । नबिल बैंकले बैंकमध्ये सबैभन्दा बढी नाफा कमाए छ । बैंकले चालु आवको पहिलो ६ महिनामा ३ अर्ब ४१ करोड ७६ लाख नाफा कमाएको छ ।

हिमालयन बैंकले पनि चालु आर्थिक वर्षको सो अवधिमा इम्पेरिमेनट चार्ज बढाएर १ अर्ब ४९ करोड ८९ लाख रुपैयाँ पुर्याएको छ । बैंकले गत आवसम्म यस्तो चार्जको लागि ३७ करोड ११ लाख रुपैयाँमात्रै छुट्याएको थियो । सिद्धार्थ बैंकको इम्पेरिमेन्ट चार्ज पनि बढेर १ अर्ब १९ करोड २४ लाख रुपैयाँ पुगेको छ । गत आवसम्म ३७ करोड ११ लाख रुपैयाँमात्रै व्यहोर्नु परेको बैंकले यो वर्ष यो शीर्षकमा टन्नै रकम छुट्याउनु परेको छ ।

सनराइज बैंकको पनि यो अवधिमा इम्पेरिमेन्ट चार्ज बढेर १ अर्ब ६ करोड १८ लाख रुपैयाँ नाघेको छ । गत आवको यो अवधिसम्म बैंकले जम्मा ३९ करोड ४९ लाख रुपैयाँमत्रै यो वापतको रकम छुट्याएको थियो । अन्य बैंकको इम्पेरिमेन्ट चार्ज भने करोडभन्दा कम रहेको बैंकहरूले सार्वजनिक गरेको वित्तीय विवरणमा उल्लेख गरिएको छ ।