काठमाडौं । चालु आर्थिक वर्षको पहिलो ६ महिनामा बैंकहरूले खराब कर्जा बढ्दा इम्पेरिमेन्ट चार्ज ह्वात्तै बढेको छ । बैंकहरूको खराब कर्जा औसतमै २.३५ प्रतिशत पुग्दा बैंकहरूको अपेक्षित जोखिम सिद्धान्त अनुरुप छुट्याउने रकम ‘इम्पेरिमेन्ट जार्च’ बढेको हो ।
गत आर्थिक वर्षमा बैंकहरू पहिलो ६ महिनामा बैंकहरूले यस्तो जोखिम वापत ३ अर्ब ९० करोड ९४ लाख रुपैयाँ छ्ट््याएका थिए भने चालुु अवाको यो अवधिमा बैंकहरूको इम्पेरिमेन्ट चार्ज बढेर १६ अर्ब ३७ करोड ४८ लाख रुपैयाँ पुगेको छ ।
चालु आर्थिक वर्षमा वाणिज्य बैंकहरू अपेक्षित जोखिम सिद्धान्त अनुरुप इम्पेरिमेन्ट जार्च शीर्षकमा १६ अर्ब ३७ करोड ४८ लाख रुपैयाँ छुट्याएका छन् । बैंकहरूले चालु आर्थिक वर्षको पहिलो ६ महिनामा इम्पेरिमेन्ट चार्जका लागि छुट्याएको रकम गत आर्थिक वर्षको सोही अवधिको तुलनामा १२ अर्ब ४६ करोड ५३ लाख रुपैया ९०करोड ९४लाख रुपैयाँ इम्पेरिमेन्ट चार्जको लागि छुट्याएका थिए ।
चालु आर्थिक वर्षको पहिलो ६ महिनाको वित्तीय विवरण प्रकाशित गरेका २२ बैंकमध्ये सरकारी स्वामित्वको राष्ट्रिय वाणिज्य बैंक, एभरेष्ट बैंकको मात्रै इम्पेरिमेन्ट चार्ज घटेको छ भने अन्य सबै बैैंकको इम्पेरिमेन्ट चार्ज बढेको छ ।
यो अवधिमा ५ बैंकको इम्पेरिमेन्ट चार्ज अर्बभन्दा माथि छ भने कृषि विकास बैंकको इम्पेरिमेनट चार्ज बढेर २ अर्ब १७ करोड रुपैयाँ पुगेको छ । अन्य १३ बैंकको करोडमा सीमित रहेको छ ।
बैंकहरूको खराब कर्जा बढ्दा इम्पेरिमेन्ट चार्ज बढेको बैंकर भुवन दाहालले बताए । ‘ बजारमा १ वर्षदेखि लगानी योग्य पुँजीको अभाव छ, सो कारणले कर्जाको ब्याजदर बढ्यो,’ उनले भने ‘ आर्थिक गतिविधि सुस्त हुँदा कर्जा लिएका ऋणीले बैंकको ब्याज तिर्न सकेनन् र त्यसले बैंकको इम्पेरिमेन्ट चार्ज बढायो ।’ बैंकहरूले केही गरी कर्जाको ‘राइट टप’ गर्न पर्यो अवस्था आयो भनी खराब कर्जाको आधारमा यस्तो रकम छुट्याउनु पर्ने हुन्छ । सोहि अनुरुप बैंकहरूले इम्पेरिमेनट चार्ज छुट्याएका हुन् ।
अपेक्षित जोखिमको सिद्धान्त अनुसार बैंकहरूले अपेक्षित नोक्सानको गणना गरेर त्यसबापतको रकम इम्पेरिमेन्ट लस शीर्षकमा जगेडा राख्नुपर्छ भन्ने अवधारणा छ । यो विषयमा बैंकहरूले सहुलियत खोजेका थिए । एउटा अहिले व्यवस्था भएको ‘अपेक्षित सिद्धान्त’ र अर्को ‘अपेक्षित जोखिम सिद्धान्त’ ।
अपेक्षित जोखिम सिद्धान्त अनुसार बैंकहरूले नोक्सानीको गणना गरेर त्यस वापतको चार्ज राख्नु पर्ने हुन्छ । सोही कर्जा नोक्सानीलाई व्यहोर्नको लागि बैंकहरूले यति धेरै रकम राख्नु परेको हो । कोभिडका कारण बैंकहरूले प्रवाह गरेका धेरै कर्जा ऋणीले तिर्न नसकेको अवस्थामा पुगेका छ । सो कारण बैंकहरूले यस्तो कर्जा वापतको नोक्सानी व्यहोर्न सो रकम छुट्याएका हुन् ।
चालु आर्थिक वर्षको पहिलो ६ महिनामा वाणिज्य बैंकहरूले ४२ खर्ब ७१ अर्ब २२ करोड २६ लाख रुपैयाँ कर्जा प्रवाह गरेका छन् । सो कर्जामध्ये कुनै बैंकको खराब कर्जा साढे ४ प्रतिशतभन्दामाथि छ भने कुनैले आधा (०.५प्रतिशत)भन्दा कम छ ।
औसतमा बैंकको एनपीएल २.३५ प्रतिशत अर्थात कुल कर्जामध्ये १ खबै १ अर्ब ६५ करोड रुपैयाँ रहेको छ । गत आर्थिक वर्षको पुससम्म २२ वाणिज्य बैंकको खराब कर्जा ४५ अर्ब ८२ करोड अर्थात कुल कर्जाको १.११ प्रतिशत थियो । १ वर्षको यो अवधिमा बैंकहरूले गरेको कर्जा प्रवाह ४१ खर्ब २८ अर्बबाट बढेर ४२ खर्ब ७१ अर्ब रुपैयाँ पुगेको छ ।
राष्ट्र बैंकले जारी गरेको चालु पुँजी कर्जासम्बन्धी नीतिले पनि खराब कर्जा बढाउनमा भूमिका खेलेको दाहालले बताए । ‘ बैंकहरूले इम्पेरिमेन्ट चार्ज बढाउनु पर्ने अवस्था सिर्जना हुनुको प्रमुख कारण भनेको आर्थिक गतिविधिमा आएको सुस्तता र ब्याजदर वृद्धि नै हो,’ उनले भने ।
एकातिर अर्थतन्त्रलाई चलायमान बनाउने केहि भुमिका खेल्ने सेयर बजार बढ्न सकेको छैन भने अर्कोतर्फ राष्ट्र बैंकले कोभिडको बेलामा लिएको खुकुलो नीति र आक्रामक कर्जा विस्तारको कारणले बैंकहरूको एनपीएल बढ्दा इम्पेरिमेन्ट चार्जबाट बढी रकम छुट्याउनु परेको हो ।
चालु आवको पहिलो ६ महिनामा ग्लोबल आईएमई बैंकले १ अर्ब १२ करोड रुपैयाँ इम्पेरिमेन्ट चार्ज छुट्याएको छ । गत आर्थिक वर्षको सोही अवधिमा बैंकले यस्तो चार्ज बापत १ अर्ब ४ करोड रुपैयाँ छुट्याएको थियो । गत आर्थिक वर्षसम्म ३२ करोड रुपैयाँमात्रै रहेको कुमारी बैंकको इम्पेरिमेन्ट चार्ज पनि यो वर्ष बढेर १ अर्ब ४३ करोड रुपैयाँ पुगेको छ । एनसीसी बैंक पनि सोही बैंकमा मर्ज भएर गएका कारणले दुई बैंकको खराब कर्जा पनि एकै ठाउँमा समाहित हुँदा बैंकको यस्तो शुल्क वापत छुट्याउने रकम बढ्न गएको हो ।
नबिल बैंकको इम्पेरिमेन्ट चार्ज पनि बढेर १ अर्ब ८८ करोड ७५ लाख रुपैयाँ पुगेको छ । गत आवसम्म बैंकको यतो चार्ज वापत ४० करोड १७ लाख रुपैयाँमात्रै छुट्याएको थियो । नबिल बैंकले बैंकमध्ये सबैभन्दा बढी नाफा कमाए छ । बैंकले चालु आवको पहिलो ६ महिनामा ३ अर्ब ४१ करोड ७६ लाख नाफा कमाएको छ ।
हिमालयन बैंकले पनि चालु आर्थिक वर्षको सो अवधिमा इम्पेरिमेनट चार्ज बढाएर १ अर्ब ४९ करोड ८९ लाख रुपैयाँ पुर्याएको छ । बैंकले गत आवसम्म यस्तो चार्जको लागि ३७ करोड ११ लाख रुपैयाँमात्रै छुट्याएको थियो । सिद्धार्थ बैंकको इम्पेरिमेन्ट चार्ज पनि बढेर १ अर्ब १९ करोड २४ लाख रुपैयाँ पुगेको छ । गत आवसम्म ३७ करोड ११ लाख रुपैयाँमात्रै व्यहोर्नु परेको बैंकले यो वर्ष यो शीर्षकमा टन्नै रकम छुट्याउनु परेको छ ।
सनराइज बैंकको पनि यो अवधिमा इम्पेरिमेन्ट चार्ज बढेर १ अर्ब ६ करोड १८ लाख रुपैयाँ नाघेको छ । गत आवको यो अवधिसम्म बैंकले जम्मा ३९ करोड ४९ लाख रुपैयाँमत्रै यो वापतको रकम छुट्याएको थियो । अन्य बैंकको इम्पेरिमेन्ट चार्ज भने करोडभन्दा कम रहेको बैंकहरूले सार्वजनिक गरेको वित्तीय विवरणमा उल्लेख गरिएको छ ।
Bank | (Rs 000) Mid Jan 2023 Poush End 2079 |
(Rs 000) Mid Oct 2022 Ashwin End 2079 | (Rs 000) Mid Jan 2022 Poush End 2078 |
NIC Asia | (479,620) | (127,878) | 342,063 |
Standard Chartered | 162,790 | 105,480 | (17,601) |
Rastriya Banijya Bank | 298,464 | 320,701 | 367,921 |
Machhapuchchre | 304,222 | 293,037 | 140,590 |
Everest | 366,632 | 122,751 | 407,703 |
Nepal SBI | 371,000 | 90,010 | 128,794 |
Prabhu | 426,749 | 237,309 | (213,938) |
Civil | 452,357 | 136,721 | 51,176 |
Nepal Bank | 512,178 | 214,470 | 387,472 |
Laxmi | 573,034 | 439,419 | 318,361 |
Sanima | 573,157 | 478,271 | 220,387 |
Prime | 583,193 | 388,535 | 39,154 |
Citizens | 619,214 | 187,491 | 72,376 |
NMB | 621,965 | 426,973 | (165,452) |
Sunrise | 1,061,854 | 697,645 | 394,963 |
Global IME | 1,129,181 | 728,689 | 104,099 |
Siddhartha | 1,192,476 | 893,066 | 71,186 |
Kumari | 1,434,658 | (70,667) | 322,255 |
Himalayan | 1,498,912 | 658,928 | 371,132 |
Nabil | 1,887,558 | 993,418 | 401,777 |
Agriculture Dev | 2,176,539 | 784,894 | 621,044 |
Nepal Investment | 608,343 | 281,686 | (41,389) |
Total | 16,374,856 | 9,471,803 | 3,909,465 |